اثر هدایت الکتریکی و نسبت جذبی سدیم آب آبیاری بر شاخصهای فیزیولوژیکی و عملکرد دو رقم کلزا (Brassica napus L.)

اثر هدایت الکتریکی (EC) و نسبت جذبی سدیم (SAR) بر شاخص‌های فیزیولوژیکی و عملکرد دو رقم کلزا، طی پژوهشی به­صورت گلدانی بررسی شد. عامل EC در سه سطح 35/0 (به عنوان شاهد)، 6 و 12 دسی­زیمنس بر متر و عامل SAR در چهار سطح صفر، 6 ،12 و 18، که از منابع نمکی NaCl و CaCl2 تهیه شد و عامل سوم شامل دو رقم طلایه و اوکاپی بود. در این آزمایش صفات محتوای آب نسبی، قندهای محلول، پتانسیل آب برگ، میزان یون‌های سدیم، پتاسیم و کلسیم در ماده خشک، زیست توده و عملکرد دانه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که اثر متقابل رقم و EC بر میزان تجمع سدیم، زیست‌توده و عملکرد دانه معنی‌دار بود. میزان کاهش عملکرد دانه با افزایش در مقدار EC در رقم اوکاپی کمتر بود، به‌طوری‌که در EC برابر 12 دسی‌زیمنس‌بر متر برای ارقام طلایه و اوکاپی به­ترتیب 99/2 و 13/3 گرم به دست آمد. درخصوص سدیم، در هر دو رقم با افزایش EC، تجمع سدیم در ماده خشک افزایش یافت، با این حال، این تجمع در رقم اوکاپی بیش از رقم طلایه بود و این افزایش در 12EC= دسی‌زیمنس‌بر متر در رقم طلایه 44/4 درصد و در رقم اوکاپی 64/4 درصد برآورد شدند. اثر متقابل EC و SAR نیز نشان داد که با افزایش در سطوح فاکتورها، پتانسیل آب برگ، زیست‌توده و عملکرد دانه کاسته شدند، اما میزان قندهای محلول و سدیم افزایش یافتند. در خصوص عملکرد دانه، با افزایش SAR از تیمار EC1SAR1 به EC1SAR4 میزان کاهش 7 درصد بود، در حالی‌که از تیمار  EC2SAR1به EC2SAR4 به 7/13 درصد و از تیمار EC3SAR1 به EC3SAR4 میزان کاهش به 25 درصد رسید. هرچند EC و SAR اثرات منفی بر شاخص‌های فیزیولوژیکی کلزا داشتند اما این اثرات به نوع رقم بستگی داشت، چنانکه رقم اوکاپی در شاخص‌های فیزیولوژیک نسبت به طلایه برتری داشت. همچنین، با افزایش سهم کلسیم در منبع ایجاد هدایت الکتریکی، از اثرات سوء شوری کاسته شد. بنابراین، در آب‌های بسیار شور بالا بودن میزان یون کلسیم نسبت به سدیم، برای استفاده در امر آبیاری بهتر خواهد بود